Liệu pháp hormone giúp điều trị một số loại ung thư bằng cách điều chỉnh hoạt động của hormone trong cơ thể. Nó hoạt động bằng cách ngăn chặn sản xuất hormone, tác động của hormone đối với tế bào ung thư, hoặc cung cấp hormone tự nhiên để giảm sự phát triển các tế bào ung thư.
Liệu pháp Hormone là gì?
Liệu pháp hormone (còn gọi là điều trị nội tiết tố) được điều trị bằng các hormone hoặc các chất tác kích thích hoạt động của hormone, để ngăn chặn làm chậm sự phát triển của các loại ung thư. Nó thường được thêm vào các phương pháp điều trị ung thư khác và cũng có thể được sử dụng để giảm bớt các triệu chứng ung thư.
Liệu pháp này thường được sử dụng cho một số loại ung thư phụ thuộc vào hormone như ung thư vú và ung thư tiền liệt tuyến.

Cơ chế hoạt động
Liệu pháp hormone hoạt động bằng cách ngăn chặn việc sản xuất hoặc tác động của hormone nhất định, có thể kích thích sự phát triển của một số loại tế bào ung thư, như estrogen hoặc testosterone. Cơ chế và cách thức hoạt động phụ thuộc vào từng loại ung thư điều trị:
- Đối với ung thư vú: Một số loại tế bào ung thư vú có thụ thể tế bào (receptor) có estrogen (một loại hormone sinh dục nữ). Khi estrogen gắn vào các thụ thể tế bào này, nó có thể kích thích tế bào ung thư phát triển. Do đó, liệu pháp hormone ngăn chặn sự sản xuất hoặc tác động của estrogen.
- Đối với ung thư tuyến tiền liệt: Testosterone (một loại hormone nam giới) có thể kích thích sự phát triển của tế bào ung thư tiền liệt tuyến. Liệu pháp hormone ngăn chặn tổng hợp hoặc hoạt động của testosterone. Một số liệu pháp khác có thể ngăn chặn testosterone gắn vào receptor của tế bào ung thư.
Liệu pháp Hormone trong điều trị ung thư
Bệnh ung thư tuyến tiền liệt
Khi bị ung thư tuyến tiền liệt có thể bạn cần thuốc đối kháng hormone giải phóng hormone luteinizing (LHRH) để ngăn cơ thể tạo testosterone. Các loại thuốc đó bao gồm:
- Degarelix ( Firmagon )
- Goserelin ( Zoladex )
- Histrelin ( Vantas )
- Leuprolide ( Eligard, Lupron )
- Triptorelin ( Trelstar )
Thuốc kháng androgen (thuộc nhóm chất ức chế thụ thể androgen) ngăn chặn testosterone gắn vào tế bào ung thư, thuốc này có thể sử dụng trước hoặc cùng lúc với nhóm thuốc đối kháng hormone bao gồm:
Nhóm thuốc điều trị bệnh ung thư của bạn tái phát để ngăn chặn androgen sau:
- Abirateron ( Yonsa, Zytiga )
- Apalutamide ( Erleada )
- Corticosteroid, prednisone
- Enzalutamide ( Xtandi )
- Ketoconazol
Bác sĩ cũng có thể đề nghị phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn của bạn. Đó gọi là phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn.
Ung thư vú
Nhóm thuốc ngăn chặn estrogen hoặc progesterone gắn vào tế bào ung thư, bao gồm:
- Fulvestrant ( Faslodex ): Điều trị ung thư vú tiến triển ở phụ nữ sau mãn kinh.
- Tamoxifen: Dùng cho phụ nữ đã được điều trị ung thư vú giai đoạn đầu để giảm nguy cơ ung thư tái phát. Có thể sử dụng tamoxifen trước hoặc sau khi mãn kinh.
- Toremifene ( Fareston ): Điều trị ung thư vú di căn sang các bộ phận khác của cơ thể, dùng cho phụ nữ đã trải qua thời kỳ mãn kinh.
Thuốc ức chế aromatase ngăn cơ thể tạo ra estrogen, điều trị cho phụ nữ qua thời kỳ mãn kinh, bao gồm:
- Anastrozole ( arimidex ): Làm giảm nguy cơ ung thư vú giai đoạn đầu tái phát, ngoài ra thuốc cũng có thể điều trị ung thư vú tiến triển.
- Exemestane ( Aromasin ): Giảm nguy cơ ung thư vú giai đoạn đầu tái phát, ngoài ra thuốc có thể điều trị ung thư vú tiến triển nếu trước đó dùng Tamoxifen không còn tác dụng.
- Letrozole ( Femara ): Làm giảm nguy cơ mắc tái phát sau khi điều trị ung thư vú giai đoạn đầu. Thuốc có thể dùng đơn lẻ hoặc sử dụng nếu trước đó dùng tamoxifen. Ngoài ra, thuốc còn dùng để để điều trị ung thư vú giai đoạn muộn.
- Đồng vận LH (LHRH), ví dụ như goserelin, leuprolide, và triptorelin.
- Phẫu thuật cắt buồng trứng
Ung thư nội mạc tử cung
- Progestins: medroxyprogesterone acetate hoặc megestrol acetate.
- Điều biến chọn lọc thụ thể estrogen(SERMs): tamoxifen và raloxifene là nhóm thuốc nội tiết có khả năng gắn kết với thụ thể estrogen trong tế bào, từ đó ngăn chặn tác động của estrogen (hormone kích thích sự phát triển tế bào ung thư).
- Đồng vận LH (LHRH): goserelin, leuprolide, và triptorelin. Đồng vận LH (LHRH) là những chất hoạt động tổng hợp có cấu trúc tương tự như LHRH.
- Ức chế thụ thể Aromatase (AIs): như anastrozole, exemestane, và letrozole
Ung thư tuyến thượng thận
- Thuốc ức chế epinephrine ( adrenolytic): là một hormone được tuyến thượng thận tiết ra ví dụ như mitotane nó ức chế epinephrine làm giảm tác dụng của epinephrine gây ra
- Kháng thụ thể estrogen: fulvestrant và toremifene
- Điều biến chọn lọc thụ thể estrogen(SERMs): tamoxifen và raloxifene
Các dạng điều trị bằng liệu pháp hormone
Thuốc tiêm
Dạng tiêm thường được tiêm bắp hoặc dưới da ở vị trí tay, chân hoặc mông. Liều lượng cũng tùy thuộc vào tình trạng bệnh nhân, loại ung thư, đáp ứng điều trị để kê đơn phù hợp. Người bệnh ung thư cần sử dụng theo đúng chỉ dẫn bác sĩ. Việc tiêm thuốc cần được thực hiện bởi nhân viên y tế chuyên môn.
Thuốc đường uống
Thuốc điều trị liệu pháp hormone có nhiều dạng uống bao gồm viên con nhộng, viên nén, chất lỏng và thông thường sử dụng tại nhà. Liều lượng sử dụng sẽ tùy vào tình trạng cơ thể, mức độ bệnh, loại ung thư để bác sĩ kê đơn.
Phẫu thuật loại bỏ cơ quan sinh dục
Liệu pháp hormone cũng có một số loại phẫu thuật bao gồm như phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn (sản sinh testosterone chính cơ thể) cho nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt. Hoặc cắt bỏ buồng trứng (nơi sản xuất estrogen và progesterone của cơ thể) cho bệnh nhân mắc ung thư vú.
Phương pháp này có thể xuất hiện một số tác dụng phụ làm giảm lượng hormone trong cơ thể. Phương pháp này sẽ loại bỏ vĩnh viễn mà không cần điều trị lâu dài bằng thuốc.
Tác dụng phụ của liệu pháp Hormone
Khi điều trị bằng liệu pháp hormone cho bệnh ung thư vú, bạn có thể bị:
- Cơ thể nóng, mệt mỏi, buồn nôn.
- Tiết dịch âm đạo , khô hoặc kích ứng
- Giảm ham muốn tình dục
- Đau ở cơ và khớp của bạn
- Mất xương và nguy cơ gãy xương cao hơn
- Nguy cơ mắc các loại ung thư khác như đột quỵ, cục máu đông, đục thủy tinh thể và bệnh tim cao hơn.
Khi điều trị bằng liệu pháp hormone cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt:
- Ham muốn tình dục thấp
- Rắc rối khi cương cứng
- Mất xương và nguy cơ gãy xương cao hơn
- Mệt mỏi, tăng cân, cơ thể nóng
- Khối lượng cơ thấp hơn
- Vấn đề về trí nhớ giảm
Đội ngũ biên tập viên nhà thuốc An Tâm
Nguồn tham khảo uy tín
1/ Liệu pháp hormone điều trị ung thư, tác giả Nicole Hollimon, cập nhật ngày 11/06/2024.
2/ Liệu pháp hormone tham khảo nguồn từ wikipedia.org, cập nhật ngày 11/06/2024.
3/ Liệu pháp hormone được sử dụng như thế nào để điều trị ung thư, cập nhật ngày 11/06/2024.