Chất ức chế PARP là một loại thuốc điều trị ung thư, đặc biệt là ung thư có đột biến gen BRCA bao gồm ung thư buồng trứng và vú. Nó nhắm mục tiêu vào các tế bào ung thư, ngăn chặn quá trình tự sửa DNA, làm giảm khả năng phân chia và tự chết chết của tế bào ung thư.
Tổng quan Chất ức chế PARP
Chất ức chế PARP là gì?
Chất ức chế PARP là liệu pháp nhắm mục tiêu được sử dụng để điều trị bệnh ung thư. PARP là một loại enzym có vai trò trong sự phát triển tế bào ung thư, đồng thời giúp các tế bào ung thư tự điều chỉnh và tồn tại. Chất ức chế PARP ngăn chặn các tế bào ung thư được sửa chữa, khiến tế bào chết và làm giảm sự phát triển của khối u.

Cơ chế hoạt động
PARP là một loại protein trong ung thư tự sửa chữa, có vai trong quan trọng trong việc phục hồi tổn thương ADN để ngăn chặn quá trình tự chết của tế bào.
Khi gen ức chế khối u bị lỗi, tế bào ung thư chỉ được sửa chữa bằng PARP. DNA được sửa chữa một chút và các tế bào ung thư có thể phát triển và phân chia. Nếu PARP không sửa chữa DNA thì các tế bào ung thư sẽ bị tổn thương và sẽ tự chết. Điều đó cho thấy các chất ức chế PARP ngăn chặn DNA của các tế bào ung thư đang được PARP sửa chữa nhằm ức chế sự phát triển của khối u.
PARP trong điều trị ung thư
Xác nhận tình trạng gen
Một số loại ung thư bao gồm ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng di truyền có các biến thể gen BRCA1 hoặc BRCA2. Các biến thể này làm hỏng cơ chế sửa chữa DNA, do đó cơ thể phải phụ thuộc vào PARP để giữ DNA không bị hỏng. Việc xác nhận kiểm tra gen để xác nhận có biến thể hay không.
Áp dụng liệu pháp và theo dõi
Sau khi kiểm tra nếu sử dụng chất ức chế PARP, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị để xác định loại thuốc để sử dụng (ví dụ: olaparib, rucaparib, niraparib, vv.) và định lượng liều dùng. Trong quá trình điều trị sẽ theo dõi tình trạng bệnh nhân về các phản ứng với liệu pháp.
Việc sử dụng liệu pháp chất ức chế PARP điều trị ung thư phụ thuộc vào các yếu tố bao gồm loại ung thư, giai đoạn ung thư, tình trạng sức khỏe và các bệnh đã mắc trước đó,..
Chỉ định và công dụng
Chất ức chế PARP được sử dụng để điều trị các bệnh ung thư có sai sót trong gen sửa chữa DNA (chẳng hạn như đột biến BRCA). Thuốc ức chế PARP được sử dụng để điều trị bao gồm:
- Bệnh ung thư buồng trứng
- Ung thư ống dẫn trứng
- Ung thư phúc mạc
- Ung thư vú
- Ung thư tuyến tiền liệt.
Tác dụng phụ
- Số lượng tế bào máu thấp
- Mệt mỏi
- Giảm cảm giác thèm ăn
- Tiêu chảy hoặc táo bón
- Nôn mửa, tiêu chảy hoặc táo bón, đau bụng, đau đầu, chóng mặt
- Thiếu máu: lượng hồng cầu mang oxy đi khắp cơ thể thấp
- Giảm tiểu cầu: lượng tiểu cầu thấp giúp đông máu
- Giảm bạch cầu: mức độ thấp của các tế bào bạch cầu chống nhiễm trùng
Các loại thuốc của chất ức chế PARP

1. Thuốc ung thư vú
Hoạt chất Olaparib: bào gồm các loại thuốc Lynparza, Olanib, FDA chấp thuận đối với phương pháp điều trị cho những bệnh nhân ung thư vú, bao gồm: ung thư vú dương tính với thụ thể hormone được điều trị bằng liệu pháp nội tiết trước đó hoặc không phù hợp với liệu pháp nội tiết. Điều trị bằng olaparib dựa trên kết quả của xét nghiệm chẩn đoán của đột biến BRCA dòng. Hoặc nam giới ung thư vú đột biến BRCA âm tính HER-2 di căn.
Talazoparib điều trị ung thư vú di căn hoặc tiến triển cục bộ âm tính với gBRCAm HER2: FDA chấp thuận dành cho những bệnh nhân có dòng mầm BRCA bị đột biến (gBRCAm), HER2 – Ung thư vú di căn hoặc tiến triển cục bộ âm tính vào vào ngày 16/10/2018.
2. Thuốc ung thư buồng trứng
Rucaparib FDA chấp thuận điều trị duy trì ung thư buồng trứng, ống dẫn trứng hoặc phúc mạc nguyên phát tái phát vào 6 tháng 4 năm 2018.
Niraparib được FDA chấp thuận để điều trị duy trì cho bệnh nhân trưởng thành bị ung thư buồng trứng tái phát sau khi đáp ứng hoàn toàn hoặc một phần với hóa trị liệu dựa trên bạch kim.
Đội ngũ biên tập viên nhà thuốc An Tâm
Nguồn tham khảo uy tín
- Chất ức chế PARP: Tác giả Leigh Ann Anderson, PharmD – https://www.drugs.com/drug-class/parp-inhibitors.html
- Thuốc ức chế PARP cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt, tác giả Stephanie Watson -https://www.webmd.com/prostate-cancer/prostate-cancer-parp-inhibitors